Kitap «Ölü Canlar» Nikolay Gogol

Kurnaz girişimci Pavel İvanoviç Çiçikov, Rusya’nın ücra eyalet eyalet dolaşıp nüfus defterlerinde hâlâ “hayatta” gözüken ölmüş serfleri ucuza satın alarak büyük bir servet kurma peşindedir. Borçları ve vergi yükünü hafifletmek isteyen toprak sahipleri, sözde kazanç uğruna bu tuhaf teklife balıklama atlar. Ancak pazarlığın ardındaki gerçek niyet ve kasabalıların açgözlülüğü kısa sürede maskeleri indirir. Çiçikov’un yolculuğu, soyluluğun güldürürken sarsan bir teşhiri, Rus taşrasının ise eksiksiz bir karikatürüdür.

Nikolay Gogol’ün ölümsüz klasiği Ölü Canlar, Çarlık Rusyası’nın taşra hayatını baş döndüren hicviyle resmeden bir toplumsal panoramadır. Yaşayanların değil, adları kayıtlarda kalmış “ölü serflerin” alım‑satımı üzerinden işleyen bu kara mizah şaheseri, bürokrasiyi, toprak aristokrasisini ve insan hırsını bir ayna gibi yansıtır.

• İlk cildi 1842’de yayımlanan eser, Gogol’ün tasarladığı üçlemenin tamamlanabilen tek bölümüdür; ikinci cildin müsveddeleri yazar tarafından yakılmış, üçüncü ciltse taslak hâlinde kalmıştır.

• Puşkin’in bir fikir kıvılcımından doğan bu roman, Dostoyevski’den Bulgakov’a pek çok büyük yazarı derinden etkilemiş; “Rus epik‑komedya geleneğinin dönüm noktası” sayılmıştır.

• Gerçekçi karakter betimleri, keskin ironisi ve sürükleyici anlatımıyla bugün de Rus klasikleri içinde en çok okunan eserlerdendir.

• Sosyal hiciv ile polisiye gerilimi buluşturan yapısı, 19. yüzyıl Rus toplumunu anlamak isteyenler için vazgeçilmezdir.

Toplumsal ikiyüzlülüğe ayna tutan bu sivri dilli serüvene adım atın; Çiçikov’un sıra dışı ticaretinin nereye varacağını, maskelerin nasıl düşeceğini görmek istiyorsanız, Ölü Canlar’ı indirip okumanızı şiddetle öneririz!